Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 60 özel ihtisas komisyonu ve 27 çalışma grubunun katılımıyla ekim ayı ortasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan 12. Kalkınma Planı, 1 Kasım’da Resmî Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. 2024-2028 dönemi için hazırlanan 12. Kalkınma Planı’na ilişkin değerlendirmelerden biri de, Estonya, Tunus ve Türkiye’deki ofisleriyle sağlık sektörüne pazara erişim, sağlık ekonomisi, gerçek yaşam veri analizi gibi konularda danışmanlık ve araştırma hizmetleri sunan ECONiX’ten geldi. ECONiX Araştırma, “Sağlık Perspektifinden On İkinci Kalkınma Planı” isimli çalışmasını yayımladı.
Sağlık odaklı planlar, farklı açılardan değerlendirildi
ECONiX’in çalışmasında; planda yer alan koruyucu sağlık hizmetlerinin güçlendirilip kapasitesinin artırılması, afet ve acil durumlara hazırlık ve müdahale kapasitesinin desteklenmesinin yanı sıra, sağlıkta insan kaynağının iyileştirilmesine ve bölgeler arası dağılımda denge sağlanmasına ilişkin maddeler değerlendirildi. ECONiX Araştırma uzmanlarından Eczacı Aslı Dalkıran, “İlaç ve tıbbi cihazlara erişimin kolaylaştırılmasından bağımlılıklarla mücadeleye, sağlık sisteminin mali sürdürülebilirliğinden sağlık verisi üretimine, pek çok noktaya temas eden 12. Kalkınma Planı, dikkatli bir planlama, kaynak tahsisi ve etkili yürütmeyle hayata geçirilebilecek kapsamlı bir yaklaşım sunuyor. ECONiX Araştırma olarak her başlığı özenle inceledik, riskleri ve fırsatları listeledik” açıklamasını yaptı.
Toplumsal katılım ve paydaş işbirliğine ihtiyaç duyuluyor
Sağlığı teşvik edici kampanyaların etkili olması için uzun vadeli planların geliştirilmesi ve bireylere sağlıklı yaşam tarzlarını benimsemeleri konusunda eğitim verilmesi gerektiğinin altını çizen ECONiX Araştırma Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Birol Tibet, “Tam da bu sebeple, planın sağlıkla ilgili hedeflerinde başarılı olabilmek için, toplumsal katılıma ve işbirliğine ihtiyaç duyuluyor. Özellikle birinci basamak sağlık tesislerinin güçlendirilmesi için aile sağlığı merkezlerinin ve aile hekimlerinin desteklenmesi önem arz ediyor. Zira bu kurumlar, sağlıklı yaşam tarzını topluma birinci elden aktarabilecek, sağlık eğitimini ve farkındalığını kazandırabilecek kurumlar. Öte yandan, bağımlılıkla mücadele gibi gündemden düşmeyen hususlarda, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi, sağlık personelinin eğitimi de önem arz ediyor. Bu gibi hedeflere yalnızca otoritelerin teşviğiyle değil, tüm paydaşların ve kamuoyunun ortaklığıyla ulaşabiliriz” dedi.
Uzun vadeli taahhütler ve dengeli kaynak dağıtımı vurgusu
12. Kalkınma Planı’nda, sağlıktaki rakamsal hedeflere de yer verildi. Buna göre on bin kişi başına düşen hastane yatağı sayısının 30,7’lik değerinden 2028’e kadar 36’ya, yüz bin kişi başına düşen hekim sayısının ise 228’lik değerinden 2028’e kadar %38’lik artışla 315’e çıkarılacağı belirtildi.
Yayımlanan rakamsal hedeflerin sağlık pazarının gelişimine ve maliyet projeksiyonlarına da ışık tuttuğuna dikkat çeken ECONiX Araştırma Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya ise şu değerlendirmeyi paylaştı: “Nadir hastalıklara, özel gereksinimlere, nitelikli insan kaynağına ve sağlık altyapısına ilişkin hedefler, ek maliyetler oluşturabilme ve yeni kaynaklar gerektirebilme potansiyeli taşıyor. Bu sebeple 12. Kalkınma Planı’nda ortaya koyulan hedeflerin gerçekleştirilmesi için kamu ve özel sektör işbirliği, uzun vadeli taahhütler ve dengeli kaynak dağıtımı önem arz ediyor. ECONiX Araştırma olarak imza attığımız bu çalışmayla, hem kamu otoritelerine, hem özel sektör paydaşlarına hem de topluma, Türkiye’nin gelecek dört yılında sağlık konusunda kat edebileceği yola dair ayrıntılı bir bakış açısı sunmayı hedefledik.”
