Investing.com – Dünyanın en kıymetli tahıl üreticilerinden olan Rusya ve Ukrayna ortasında başlayan savaş 2022’de global besin fiyatlarının rekor düzeylere çıkmasına neden oldu.
Gıda fiyat endeksi nedir?
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) hazırladığı besin fiyat endeksi; süt eserleri, et eserleri, şeker, bitkisel yağ ve tahıldan oluşan temel besin unsurlarını kapsıyor. Bu bileşenlerdeki değişime bağlı ölçülen besin fiyat endeksi Mart ayında 159,7 ile rekor yüksek düzeye çıktı.
Nisan ayı prestijiyle endekste hudutlu gerileme yaşandı ve yılın birinci yarısı 154,7 ile tekrar yüksek düzeyden tamamlandı.
Gıda fiyatlarında gerileme başladı
Yılın ikinci yarısında fiyatlardaki düşüş daha barizleşti. Bu düşüşte Türkiye’nin arabuluculuğu ile sağlanan tahıl koridorunun da tesiri oldu. Öbür yandan şeker, yağ ve tahılda üretimin artması, bölgesel ve çevresel risklerin azalması, tedarikteki aksaklıkların da gerileyen güç fiyatlarıyla nispeten giderilmesiyle besin fiyatları geriledi.
Ülkeler bazında besin fiyatlarındaki gerilemenin tesiri enflasyon nedeniyle hudutlu kaldı.
Gıda fiyat endeksindeki son düzey ne anlatıyor?
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü bugün 2022’nin son fiyat endeksini yayımladı. Rapora nazaran global besin fiyatları son ayda %1,9 oranında azalarak 132,4 oldu. Böylece fiyat endeksi 2021 düzeyi olan 133,7’nin de altında kaldı. Besin fiyatlarındaki düşüş dokuzuncu ayda da devam ediyor, lakin yükselişlerin süratlice enflasyona yansıması durumu düşüşlerde bu süratte gerçekleşmiyor. Tüm ülkelerde enflasyon 2022’de son yılların en yüksek düzeyine çıktı.
Aralık ayında dünyada hangi besin kümeleri düştü?
Yılın son ayında en dikkat çeken düşüş yağ kümesinde yaşandı. Bitkisel yağ endeksi son ayda %6,7 oranında geriledi ve endeks kıymeti Şubat 2021 sonrası en düşük düzeye indi. Yağ fiyatlarının düşmesinde ise memleketler arası kota fiyatlarının aşağı çekilmesi tesirli oldu.
Aralık ayında tahıl fiyatları %1,9 geriledi. Fakat yılı %4,8 yükselişle tamamladı.
Et eserlerinde son ayda %1,2 gerileme görüldü. Geçen yıla nazaran ise 2022 %2,5 yükselişle tamamlandı.
Şeker fiyatları yükselişte
Son 5 ay düşüş yaşayan şeker fiyatları Kasım ayının akabinde Aralık’ta da yükselmeye devam etti. Son aydaki yükseliş oranı %2,4 oldu. Şeker fiyatlarının tekrar yükselişe geçmesinde dünyanın en büyük ikinci şeker üreticisi olan Hindistan’daki olumsuz hava şartlarının mahsul randımana dair kaygı yaratması ve Tayland ile Avustralya’daki şeker kamışı kırma süreçlerinin gecikmesi tesirli oldu.
Yazar: Deniz Engin
