Amerikan Merkez Bankası Federal Reserve, 11 yıl ortadan sonra piyasa beklentilerine paralel olarak faizlerde indirime gitti.
Faizlerdeki indirimle çoğunluğu kapalı olan yükselen iktisat borsalarında üst taraflı bir hareket beklenirken kararın açıklanmasının akabinde düzenlenen basın toplantısında Fed Lideri Jerome Powell’ın bu adımın indirimlerin devam edeceği manasına gelmeyeceğini açıklaması piyasalardaki moralleri bozdu.
Yükselen piyasalarla birlikte Borsa İstanbul da perşembe gününe kayıplarla başladı. Dolar, Türk Lirası karşısında paha kazandı.
Peki Fed’in indirim kararı ve Powell’ın açıklamaları Türkiye ve yükselen ekonomiler için ne manaya geliyor?
Federal Reserve’ün faiz indirimini iki açıdan ele almak gerekiyor. Birincisi indirim kararına yol açan etkenler başkası de borçlanma maliyeterindeki değişimin piyasalara tesiri.
Ekonomik büyüme ve enflasyon endişeleriFed, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD), düşük seyreden enflasyon ve bilhassa Euro Bölgesi ve Çin kaynaklı global iktisattaki zayıflıklar nedeniyle ileride oluşabilecek şokları engellemek için bu türlü bir kararı aldığını açıkladı.
Küresel iktisattaki problemler Çin’in başını çektiği ve Türkiye’nin de dahil olduğu ihracat ve imalata dayalı yükselen ekonomiler için kaygı kaynağı olmaya devam ediyor. Fed’in indirim kararını alırken bu mevzulara vurgu yapması yatırımcıların risk iştahını daha da kaçıran bir etken oldu.
İndirimlerin devamı gelecek mi?Piyasalardaki olumsuz havayı tetikleyen ve yükselen piyasaları asıl etkileyen kısım aslında burası oldu.
Normalde ABD’de faizlerin düşmesi risksiz yatırım olarak görülen Amerikan hazine bonolarının da getirilerinin düşmesi manasına geliyor. Bunun üzerine yatırımcıların karlılıklarını düşürmemek ismine daha yüksek getirili ama beraberinde riskleri da olan yükselen piyasalardaki yatırım araçlarına yönelmelerine yol açıyor. Bu Türkiye üzere ülkelere sıcak para girişi demek.
ABD Lideri Donald Trump’ın davetleri ve Powell’ın temmuz ayı başında indirim sinyali vermesi üzerinde piyasalar faizlerin düşürüleceğine kesin gözüyle bakılıyordu. Çoğunluk kesintinin 25 baz puanda kalacağını düşünse de başta Trump olmak üzere en az 50 baz puanlık indirim bekleyenler de az sayıda değildi. Gerçekten karar sonrası Trump toplumsal medyadan reaksiyon vermekte gecikmedi.
Trump “Piyasaların Jay Powell ve Federal Reserve’den duymak istediği bunun uzun ve agresif bir indirim devrinin başlangıcı olduğuydu ki böylelikle Çin, Avrupa Birliği ve öbür dünya ülkelerine paralel bir seviyeye gelinebilecekti. Her vakit olduğu üzere Powell bizi yarı yolda bıraktı, ancak en azından birinci başta hiç başlamaması gereken nakdî sıkılaştırmayı bitiriyor. Yeniden de kazanıyoruz lakin Federal Reserve’den gereğince takviye alamadığım kesin.” yorumlarını paylaştı.
Gerçekten de 25 baz puanlık kesintiye kendilerini hazırlamış olan piyasaların merak ettiği bahis faiz indirimlerinin devam edip etmeyeği idi. İşte Powell’ın bu mevzuda sabırsız olmayacakları bildirisini vermesi tüm dünyada piyasaların istikametini aşağı çevirdi.
Yükselen ekonomilere yönelecek sıcak paranın umulan seviyede olmayacağı da hem doların bu ülkelerin para ünitesine karşı yükselmesine hem de borsaların gerilemesine neden oldu.
Çünkü bu ülkeler üstte bahsettiğimiz ekonomik temellerdeki kırılganlıklar nedeniyle esasen baskı altındalar ve Fed’in yatırımcıların beklediği sinyali vermemesi dikkatlerin tekrar bu kırılganlıklara yönelmesine yol açıyor.
Fakat her şey bitmiş değil. Powell muhtaçlık duyulması halinde indirim yoluna gidebileceklerini de belirterek rastgele bir bağlayıcı duruş sergilemeden yeni faiz kesintilerine kapıyı açık bıraktı.
Ayrıca Avrupa Merkez Bankası’nın eylül ayında yapacağı toplantıda da alacağı kararlar da Türkiye başta olmak üzere yükselen ekonomileri yakından takip edilmesi gereken gelişmeler olacak.
- Fed 2019’da faiz artışı olmayacak dedi dolar düştü
- “Faiz kararı sonrası Merkez Bankası bir açmazda olduğunu ima ediyor”
