Gübre piyasasında sıkıntılı günler yaşanıyor. Deprem nedeniyle Mersin ve İskenderun limanlarında yaşanan sorunlar nakliyede de yavaşlamaya neden olmuştu. Ancak aradan geçen iki ayın ardından çiftçi gübreye ulaşmada hâlâ sorun yaşıyor. Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa Temsilcisi Müslüm Ösün bu dönemin gübre mevsimi olduğunu ve üreticinin acil gübreye ihtiyacı olduğunu söylüyor. Aynı sorunu kendilerinin de yaşadığını kaydeden Ösün gübre için 15 gün beklediklerini ifade ediyor. Zorlukla bir araba ürünün yetiştiğini belirten Ösün, “Tüm firmalarda nakliye sorunu var. Özellikle Mersin ve İskenderun limanlarında sorun yaşanıyor. Biz yine büyük çiftçiyiz arabayla istiyoruz. Ama küçük çiftçi çok zorlandı” diyor. Gecikmenin nedenini anlayamadığını kaydeden Ösün, geçen sene de aynı sorunun yaşandığını, fiyatın yükseleceği beklentisiyle ürünün gönderilmemiş olabileceğinin de altını çiziyor.
Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay gübre sıkıntısının kısmen yaşandığını söylüyor. “Zaman zaman nakliyede sıkıntı oluyor. Bir fabrika, ‘üretimi 11 bin tona çıkardık ama yarım saatte bir araç yükleyebiliyoruz’ diyor. Araç konusunda sıkıntı yaşanıyor. Deprem bölgesi burası. Bir kısım insan şehri terketti. Kamyonu tırı olanlar gitti. Nakliyede çalışacak insanlar gitti” diyen Okay, gübre üretiminin yeterli olduğunu ama talebin de fazla olduğunu söylüyor.
Depremden sonra gübre fiyatlarının düşme eğiliminde olduğunu ifade eden Okay, çiftçinin bu nedenle alım yapmadığını, bayilerin de stok yapmadığını, depremle birlikte herkesin hazırlıksız yakalandığını vurguluyor. Bir gübre fabrikasının bayi yetkilisi Cumhurbaşkanı’nın birkaç ay önce yaptığı “gübrede fiyatlar düşecek” açıklamasını hatırlatıyor. Çiftçilerin fiyatların düşmesini beklediğini söyleyen bayi yetkilisi, deprem nedeniyle hem sevkiyat hem işçi sorunu yaşanmaya başladığını kaydediyor. Yetkilinin değerlendirmesine göre üretimde bir sıkıntı yok, ancak eleman ve yükleme sıkıntısı var. Gübrenin dağıtım merkezinin İskenderun olduğunu söyleyen Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar da araç sıkıntısı nedeniyle paketleme yapılıp malın dağıtılamadığını belirtiyor. Fiyat açısındansa bir sıkıntı olmadığını kaydeden Kenar, “Şimdi yazlık ürünler için gübre atma zamanı. Patates pancar, fasulye ekimi yapılıyor. Bugünlerde gübrenin tam zamanı. Çiftçinin yüzde 50’si almıştır geri kalanı da alır. Ben de gübremin yüzde 50’sini aldım” diyor.
Nisandan sonra ne olacak?
Gübre fiyatları bir süredir yatay gidiyor. Bunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir süre önce yaptığı gübrede nisan sonuna kadar zam yapılmayacağına ilişkin açıklaması etkili olurken, yerelde stoklarda ürün bekletildiği ay bitince fiyatların da artacağına ilişkin yorumlar yapılıyor. Diğer yandan gübre hammaddesi ithal edildiği için direkt dövize endeksli. Dövize bağlı olarak fiyatların da hızla artacağı belirtiliyor.
Gübretaş’ta sözleşme zamanı
Sektörde bir diğer gelişme ise önde gelen firmalardan Gübretaş’ta toplu sözleşme görüşmelerinin başlaması oldu. Geçen hafta görüşmelerden herhangi bir sonuç çıkmazken işçiler yürüyüş yaptı. İşveren yüzde 65 artış önerirken sendikanın isteği yüzde 150. Fabrikanın bağlı bulunduğu Petrol-İş’ten aldığımız bilgiye göre süreç normal devam ediyor. Görüşmelerin haziran ayında sonuçlanması bekleniyor.
