Merkez Bankası’nın (TCMB) rezerv harcamayı bırakmasıyla TL dolar karşısında büyük bölümü seçim sonrasında olmak üzere yılbaşından beri yüzde 28’i aşan değer kaybı yaşarken; bankacılar, faiz artışı ve ilk sadeleşme adımı sonrası mevduat faizlerinde de sınırlı bir düşüş başladığına dikkat çekiyorlar. TCMB piyasa beklentilerini karşılamadığı için eleştirilen geçen haftaki faiz artırımı sonrası ilk sadeleştirme adımını menkul kıymet tesisi uygulamasında yaptı ve bankaların tahvil tutma yükümlülükleri düşürüldü. Kamu kontrollü piyasa düzenine ilişkin regülasyonların hala devrede olmasına karşın bankacılar ve yetkililer TCMB’nin geçen hafta itibarıyla rezervlerini döviz politikasında kullanmayı “tamamen bıraktığına” dikkat çekiyorlar. Bankacılar bu süreci “rasyonel politikalara dönüş” ve “normalleşme” olarak görüyorlar.
MB kura müdahil değil
Üst düzey bir ekonomi yetkilisi, “PPK’nın geçen hafta açıkladığı faiz kararının ardından artık Merkez Bankası hiçbir şekilde döviz satışı yaparak kurun seviyesine müdahil olmuyor. Rakamlar tamamen serbest piyasada belirleniyor. Döviz rezervlerinden bir kullanım olmuyor neticede, rezervlerin artışı dönemine girilmiş oldu” diye konuştu. Dolar/TL eleştirilen faiz kararı sonrası yeni tarihi zirve olan 26.05 seviyesine kadar yükseldi. TL 2021’den beri ilk faiz artışı kararının ardından geçen 24 saatte dolar karşısında yüzde 8.5 değer kaybetti. Faiz kararından bugün görülen rekor seviyeye kadar değer kaybı ise yüzde 9.6’a ulaştı. Bu değer kaybı ile birlikte zirve seviyelerine göre yılbaşından bugüne yaşanan toplam kayıp ise yüzde 28’i aştı. Kur saat 1518’de 25.94 seviyesinde işlem görüyor. Döviz piyasasında arz ve talebin kamu kuruluşları ve düzenlemeleri ile kontrol altında tutulduğu yapıya ilişkin regülasyonlar hala devrede. Ancak birçok bankacı bunların kullanımının değiştiğine dikkat çekiyor ve yetkililerin rezervlerin kullanılmadığına dair görüşünü destekliyorlar.
Değişim önemli ve kuvvetli
Bir işlemci “TL’nin değeri artık rezervler ile savunulmuyor” derken, üst düzey bir diğer bankacı ise “Geçen hafta itibarıyla bence TCMB rezervlerin döviz piyasasında kullanımını tamamen bırakmış görünüyor. Mevcut regülasyonlar bankayı döviz piyasasında tek belirleyici yapıyor ancak TCMB yönetimi değiştiğinde bu regülasyonların kullanılmasının azaltıldığını görmüştük. Geçen hafta itibariyle bu durum bir kademe daha belirginleşti” dedi ve ekledi: “Geçen hafta itibarıyla ben TCMB’nin döviz piyasasına rezervleriyle hiç müdahil olmadığını hesaplıyorum. TCMB döviz pozisyonuna baktığımızda günlük 1-2 milyar dolarlık artışlar görüyoruz. Her ne kadar sürecin yavaş ilerlediği eleştirileri yapılsa da bu değişim çok önemli ve kuvvetli.”
Mevduat faizlerinde düşüş bekleniyor
Merkez Bankası, 24 Haziran’dan geçerli olmak üzere reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarını artırırken en büyük değişiklik ve sadeleştirme adımı hafta sonu menkul kıymet tesisi uygulamasında yapıldı. Bankaları daha çok TL mevduata zorlaya bu düzenlemelerin gevşetilmesi ile birlikte bankacılık hisseleri yükselirken, bankacılar mevduat faizlerinde de düşüş beklediklerini belirtiyor. Bankacılar TL mevduat getirilerinde bazı bankalarda yüzde 40-45 bandından düşüşün başladığını, önümüzdeki dönemde bunun sektör geneline daha çok yayılabileceğini belirtiyorlar.
