(Hong Kong'da hatalıların Çin'e iadesine imkan veren yasa tasarısının ayrıntılarıyla yenilendi.)
WASHINGTON, 15 Ağustos (Reuters) – ABD Lideri Donald Trump Çin'in ticaret mutabakatı yapmak istediğini lakin birinci evvel Çin'in Hong Kong'a “insanca” davranması gerektiğini belirtti.
Trump böylelikle bariz bir halde Hong Kong'daki demokrasi yanlısı protesto şovlarının barışçıl bir tahlilini ticaret mutabakatı yapılmasına bağladı.
Çin'in özel idare bölgesi Hong Kong'da hatalıların yargılanmak üzere Çin'e iadesine imkan veren yasa tasarısının parlamentonun gündemine gelmesiyle başlayan protestolar 2.5 aydır sürüyor.
Tasarıya yönelik muhalefet, Hong Kong'un 1997'de İngiltere'den Çin idaresine geçmesinden bu yana ülkedeki en büyük krizi tetikledi. Hong Kong 1997'de toplanma özgürlüğü, özgür basın ve bağımsız yargı dahil olmak üzere özel özerklik garantisi veren “tek ülke, iki sistem” muahedesi kapsamında Çin idaresine geçmişti. Çin'e iadesi tasarısına karşı başlayan muhalefet “tek ülke iki sistem” muahedesi kapsamında teminat altına alınan özgürlüklerin zedelenmesiyle ilgili daha büyük tasalara dönüştü. Kong'da yabancı ve Çin vatandaşlarının yanı sıra yerleşik 7.4 milyon kişiyi de kapsayacak olan iade tasarısı, kuşkulu hatalıların, Çin Komünist Parti denetimindeki mahkemelerde yargılanmak üzere Çin’e gönderilmesine müsaade verecek. protestolardan sonra süresiz olarak askıya alınan tasarısının muhalifleri, tasarıyı Hong Kong'da hukukun üstünlüğü için bir tehdit olarak görüyor ve insan haklarının garanti altına alınmadığı Çin adalet sisteminin merhametine sığınmalarına neden olacağını düşünüyorlar.
Protestocular tasarının büsbütün kaldırılmasını istiyorlar.
Hong Kong'da ağır protesto şovları nedeniyle kapanan havaalanında uçuşlar dün tekrar başladı fakat hafta sonuna yanlışsız kent genelinde daha fazla protesto gösterisi bekleniyor. Çin Devlet Lideri Xi Jinping'in 2012 yılında iktidara gelmesinden bu yana en büyük uğraşlarından birini yansıtıyor ve yatışma işareti göstermiyor.
Trump, “Çin elbette bir mutabakat yapmak istiyor, lakin evvel Hong Kong ile insani bir biçimde ilgilensinler!” dedi.
Trump, “Çin Devlet Lideri Xi'nin(Jinping), Hong Kong problemini süratli ve insani bir biçimde çözmek isterse bunu yapabileceğinden hiç kuşkum yok. (Bu konuda) Bir görüşme yapalım mı?” tabirlerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü dün ABD'nin, Hong Kong sonundaki Çin paramiliter hareketi hakkında “derinden endişeli” olduğunu belirtti.
